Bir kahve dükkanının menüsüne göz atarken veya raflardan bir paket kahve çekirdeği satın alırken, her kahve türünü özel kılan şeyin ne olduğunu bilmek önemlidir. Kolombiya kahvesi gibi farklı bir şey denemek ilginizi çekebilir, ancak belirsizlikten dolayı tereddüt edebilirsiniz. Bu yazımızı okuduktan sonra Kolombiya kahvesi hakkında bir çok yeni bilgiye sahip olacaksınız.
Her gün, Kolombiya genelinde 500.000’den fazla kahve yetiştiricisi nesilden nesile aktarılan bir aile geleneğini yerine getiriyor. Yaklaşık 2,2 milyon dönümlük Kolombiya yaylalarında birinci sınıf kahve çekirdekleri yetiştirmek, miraslarının önemli bir parçasıdır. Kolombiyalılar için kahve sadece bir çekirdek değil, ulusal kimliklerinin bir parçasıdır.
Kolombiya Kahvesini Benzersiz Kılan Nedir?
Kolombiya’dan gelen kahvenin çoğu küçük aile çiftliklerinde yetiştirilir. Bu çiftliklerin çoğu 12 dönümden küçüktür . Bize bu lezzetli yeşil çekirdekleri getirmek için inanılmaz derecede sıkı çalışan yaklaşık yarım milyon aile bulunmaktadır..
Kahve çok hassas bir üründür; yetişmesi için neredeyse mükemmel koşullara ihtiyaç duyar. Hepsi farklı olsa da, Kolombiya’nın kahve bölgeleri mükemmel bir iklime, zengin toprağa ve mükemmel miktarda yağışa ve am doğru miktarda güneş ışığına sahiptir.
Ülkeyi kuzeyden güneye doğru üç paralel dağ sırası halinde kesen And Dağları’nın verimli toprakları, Arabica kahve çekirdeklerinin yetiştirilmesi için ideal bir ortam yaratmaktadır.
Mükemmel iklim ve coğrafi koşullara sahip olmak iyi bir kahve üretimi için tek başına yeterli değildir. Yetiştirme ve hasat yöntemleri ideal değilse, kahvenin kalitesi düşük olacaktır.
Kolombiya kahvesi genel olarak ağaçlarla (çoğunlukla muz bitkileriyle) çevrili dik yamaçlarda yetiştirilir. Bu ağaçlar gölge sağlar ve çekirdeklerin güneşte kavrulmasını önler. Bu arazi koşulları kahvenin sadece elle hasat edilmesine yol açar.
Kolombiya’daki her kahve çekirdeği elle toplanmaktadır. İşçiler hasat mevsiminde bitkileri yaklaşık her 10 günde bir kontrol eder ve kahve kirazlarından yeterli olgunluğa ulaşanları toplarlar. Bu durum ise yeterince olgunlaşmamış olan kirazların doğru toplama zamanına kadar olgunlaşmaya devam etmelerini sağlar. Elle hasatı makine ile hasattan ayıran en önemli özellik budur. Daha zor ve maliyetli olmasına karşın daha doğru olan yöntemdir.
Kolombiya’da Kahve Yetiştiriciliğinin Kısa Tarihi
Kolombiya’nın kahve endüstrisinin tüm tarihini ele almak belki zor olabilir, ancak kısaca özetlemeye çalışacağız.
1723:
Kahve çekirdekleri 1600’lü yılların sonlarında dünyaya yayılmış olsa da, onları getiren Cizvit rahipleri sayesinde 1723 yıllarında Kolombiya’ya ulaştığına inanılıyor.
1835:
Kolombiya’nın ilk kahve sevkiyatı, 1835’te Amerika Birleşik Devletleri’ne ulaştı. 10 milyon çuvaldan çok daha fazla olan yıllık ihracatlarıyla karşılaştırıldığında bu sevkiyat çok küçük bir miktardı.
1927:
1927’de Kolombiya Kahve Yetiştiricileri Federasyonu (Federación Nacional de Cafeteros de Colombia) kuruldu. Bu kâr amacı gütmeyen kooperatif , Kolombiya’daki kahve çiftçilerini toplu olarak temsil etmeyi ve daha küçük çiftlikleri güçlü tutmayı hedeflemektedir.
Çiftçi haklarını, verimi artırmak için daha iyi yetiştirme yöntemlerine yönelik araştırmaları ve Kolombiya çekirdekleriyle diğer ülkelerin kahvelerinin karıştırıldığı karışımların aksine, %100 Kolombiya Kahvesi’ni desteklemektedirler.
1930:
1930’a gelindiğinde Kolombiya, Brezilya’nın ardından dünyanın ikinci büyük kahve üreticisiydi. Kahve, onların başlıca ihracatlarından biriydi ve ekonomilerinin itici gücüydü.
19. yüzyılda Kolombiya ekonomisinde büyük bir değişim yaşandı. Başlangıçta altın, tütün ve katırlara dayanan ekonomi, daha çok demiryollarına, bankalara ve kahveye doğru kaydı. Bu, özellikle Bay Carlos Pinzon olmak üzere bir grup Kolombiyalı ulusal ileri gelenin öncülük ettiği riskli bir girişimdi.
1958:
1958’de , ikonik Juan Valdez karakteri Kolombiya kahvesi reklamlarına dâhil edildi. Kahve yetiştiren çiftçileri temsil ediyor.
1990’lar
1990’larda işler kötüye gitti , Kolombiyalı üreticilerin %20’sinden fazlası üretim maliyetlerini karşılayacak kadar kâr elde edemiyordu. Üretim büyük ölçüde düştü ve birçok küçük çiftçi, çiftliklerini kapatmak zorunda kaldı ve yoksulluk ve kıtlık çekti.
1994
1994 yılında Kolombiya Ulusal Kahve Yetiştiricileri Federasyonu, Ulusal Kahve Parkı adında kahve temalı bir park açtı. Birazdan bu park hakkında daha fazla ayrıntıya gireceğiz.
2018
2018 itibariyle Kolombiya kahve fiyatlarının ciddi düşüşü nedeniyle kahve üreticileri Starbucks gibi büyük markaların öne çıkıp yardım etmesini istiyor. Küçük miktarda kahve çekirdeğinin 5 dolara şık bir Latte şeklinde satıldığını görüyorlar ve pound üzerinden aldıkları fiyat gerçekten canlarını acıtmaya başlıyor.
Kolombiya Kahve Yetiştiricileri Federasyonu’ndan sorumlu Roberto Velez “1,15 dolarlık fiyat seviyeleri utanç verici. Bu tür fiyat seviyeleri açıklanamıyor çünkü dünyanın hiçbir yerinde bir fincan kahvenin fiyatının düştüğünü görmedim, ayrıca bir pound kahvenin süpermarket raflarında maliyetinin düştüğünü de görmedim” şeklinde açıklıyor. Bu nedenle Kolombiya Hükümeti, 2018 yazında çiftçilerin düşük fiyat sorunuyla başa çıkmalarına yardımcı olmak için 100 milyar peso ayırmayı taahhüt etti.
Kolombiyalı Bir Kahve Maskotu (Juan Valdez)
Juan Valdez, Federasyonun tanınmış maskotudur ve sıklıkla Conchita adlı katırının yanında dururken görülür ve çekirdekleri için birden fazla köken kullanan kahve karışımlarının aksine, %100 Kolombiyalı olduğunu belirtmek için bir işaretleyici olarak kullanılır.
Juan Valdez, yaygın bir isim olmasına rağmen gerçek bir kişi değildir; bölgedeki sayısız çiftçiyi temsil eden kurgusal bir karakterdir. Onlarca yıldır reklamlarda yer almaktadır ve oldukça tanınan bir figürdür.
Ulusal Kahve Parkı
Bu park iki ana bölüme ayrılıyor.
İlk bölümde kahve temalı bir park ve çeşitli sergiler yer alıyor. Bunlar arasında bambudan yapılmış 18 metre yüksekliğinde bir kule, yerli kabilelerin mezarlığı, geleneksel tarzda bir kır evi, kahvenin tarihi ve kültürünü anlatan bir müzik gösterisi ve etkileşimli bir müze bulunuyor.
İkinci bölüm ise çok sayıda farklı oyuncağın ve çeşitli hız trenlerinin yanı sıra bir eğlence parkında bulabileceğiniz çok sayıda başka atraksiyonun yer aldığı eğlence parkıdır.
2009’a kadar park 5 milyon misafire ev sahipliği yapmıştı ve sadece 2017’de bir milyondan fazla kişi burayı deneyimledi. Bu da onu Kolombiya’nın en popüler turistik yerlerinden biri yapıyor.
Kolombiya Kahve Bölgeleri
Kahve kuşağı, dünyanın tüm kahvesinin yetiştirildiği Yengeç ve Oğlak Dönenceleri arasında 70 farklı ülkeden geçen tanımlanmış bir şerittir. Kuşak 5 kıtadan (Güney Amerika, Afrika, Asya, Kuzey Amerika ve Okyanusya) geçer ve 3.200 mil uzunluğundadır.
Kahve kuşağındaki ülkeler kaliteli kahve çekirdekleri üretmek için ideal iklime ve ortama sahiptir. Ancak, tüm bölgeler aynı kalitede kahve yetiştirmez ve hepsi konumlarını önemli miktarda kahve yetiştirmek için kullanmaz.
Kolombiya, Brezilya ve Vietnam’ın ardından dünyanın üçüncü büyük kahve ihracatçısıdır ve bu büyük ölçüde ideal coğrafi konumu sayesindedir. Yüksek rakımlar, orta yağış ve bulut örtüsü, yemyeşil yağmur ormanları, dağlık alanlar ve nem, Kolombiya’yı çok yüksek kaliteli Arabica kahvesi yetiştirmek için mükemmel bir yer haline getirir.
Kolombiya’nın kahve kuşağındaki eşsiz konumu nedeniyle, özel sınıf Arabica kahvesinin tamamında yetiştirilebildiği dünyadaki birkaç ülkeden biridir. Kolombiya’da toplamda 20’den fazla kahve yetiştirme bölgesi vardır:
| Kuzey Bölgesi | Santander, Cesar, Magdalena, Norte de Santander, La Guajira |
| Güney Bölgesi | Cauca, Huila, Narino |
| Doğu Bölgesi | Arauca, Casanare, Meta, Caquetá |
| Merkez Bölge | Tolima’nın kuzeyi, Antioquia’nın güneyi, Quindío Boyacá, Caldas, Chocó, Cundinamarca, Risaralda, Valle del Cauca’nın kuzeyi |
Caldas, Risaralda ve Quindío departmanlarını kaplayan ve dünya çapında manzaraları, kahve kültürü ve benzersiz ve renkli “fincas cafeteras” (kahve çiftlikleri) ile bilinen belirli bir alan vardır. Kahve Bölgesi, Kahve Üçgeni veya Kahve Ekseni olarak bilinir.
Kolombiya Kahvesi Tadım Notaları
Kolombiya kahve çekirdeklerini tek cümleyle tanımlamak zordur, çünkü çiftçilik uygulamaları ve yetiştirme koşullarındaki çeşitlilik nedeniyle hiçbir çekirdek aynı değildir. Ancak, Kolombiya kahvesini dünyanın diğer bölgelerindeki kahvelerle karşılaştırırken yardımcı olabilecek bazı lezzet profilleri benzerlikleri vardır.
Kolombiya kahvesini tanımanıza yardımcı olabilecek birkaç önemli özellik ve tadım notu şöyle:
- Narenciye aromaları
- Hafif ve orta kavrulmuşlar
- Orta düzeyde asidite
- Elma, çilek ve çekirdekli meyveler gibi meyveli notalar
- Fındıksı alt tonlar
- Karamel benzeri şuruplu tatlılık
- Baharat ipuçları
- Çikolatalı tatlar
Kolombiya Kahve Çeşitleri
Kolombiya’da çok sayıda Arabica türü kahve bitkisi çeşidi bulunmaktadır.
- Caturra
- Şato
- Tabi (Organik)
- Pacamara
- Tipik
- Burbon
- Geşa
Her farklı çeşidin kahve kirazının genel aroması üzerinde bir etkisi olacaktır. Bazı bitkiler daha fazla tatlılığa, daha karmaşıklığa, daha ağır bir gövdeye vb. sahip olmalarıyla bilinir. Üreticiler, nihai sonucu etkilemek için bitkinin nerede yetiştirildiği ve yetiştirildiği koşullar üzerinde deneyler yapabilirler.
Kolombiya’nın Kahve Kültürel Manzarası
Kolombiya Kahve Kültür Manzarası (CCLC), on sekiz kentsel yerleşim yerini birleştiren bir dizi altı alandan oluşan sürekli üretken bir manzaradır. Mülk, dağlık bir alanda, bazıları yüksek orman açıklıklarında bulunan, işbirlikli olarak yetiştirilen kahve plantasyonlarıyla birleştirilmiş doğal, ekonomik ve kültürel özellikleri göstermektedir.
CCLC, 19. yüzyılda gelen Antioquian yerleşimcilerinin adaptasyon sürecinin bir sonucudur. Bu süreç günümüze kadar devam etmiş ve kahve üretim geleneğinde köklü bir ekonomi ve kültür yaratmıştır. Kahve çiftlikleri, zorlu kahve arazisinin karakteristiği olan %25’in (55 derece) üzerinde baş döndürücü eğimlere sahip dik dağ sıralarında yer almaktadır. Bu sıra dışı coğrafi özellikler ayrıca küçük ortogonal arsa düzenlerini etkiler ve cafeteros’un (kahve çiftçileri) mimari tipolojisini, yaşam tarzını ve arazi kullanım tekniklerini etkiler. Cafeteros’un kendine özgü yaşam biçimi, nesilden nesile aktarılan miraslara dayanır ve geleneksel toprak sahipliklerine ve kendine özgü küçük çiftlik üretim sistemine bağlıdır.
Kentsel yerleşimlerdeki tipik mimari, İspanyol kültürel desenleri ile bölgenin yerel kültürünün bir birleşimidir ve örneğin kayar çatıları aracılığıyla kahve yetiştirme sürecine de uyarlanmıştır. Evler hem konut birimleri hem de ekonomik faaliyet merkezleri olarak işlev görür, duvarlar geleneksel, daha esnek ve dinamik ‘bahareque’ yapı sistemiyle inşa edilir ve dayanıklılığı ve işlenebilirliğiyle bilinen bir bambu tabakasıyla kaplanır. Duvarların yarıdan fazlası hala bu geleneksel yöntem kullanılarak inşa edilmektedir.
